Wszystko jest filozofią 2.0

WSZYSTKO JEST FILOZOFIĄ 2.0 – w tym roku zajmować się będziemy prezentacją zagadnień z obszaru kultury w odniesieniu do kultur mniejszości narodowych, grup etnicznych i kultur innych narodów.
“Wszystko jest filozofią 2.0” wpisuje się w szerokie spektrum zagadnień podejmowanych obecnie w dyskursie publicznym a dotyczących przemian kulturowych z jakimi mamy do czynienia od drugiej połowy XIX wieku. Obecnie świat przestaje być monokulturowy. Wielokulturowość, wynikająca z migracji jest faktem niezaprzeczalnym w najstarszych demokracjach europejskich a w przypadku młodszych demokracji w dłuższej lub krótszej perspektywie będzie trzeba się z nią zmierzyć.
Wydaje się, że nie da się powstrzymać tego procesu.

Ze znanych wszystkim powodów, nie możemy spotykać się i gromadzić w większych grupach. Nie możemy zatem (póki co 🙂 ) zaprosić Was do dyskusji przy kawie i ciachu… Opracowaliśmy jednak metodę na realizację naszych warsztatów i spotkań – on line.

ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA I WYSŁUCHANIA KRÓTKIEGO WYKŁADU NASZEGO GOŚCIA
(pierwsza emisja zawsze w poniedziałki).
NASTĘPNIE KILKA DNI CZEKAMY NA PYTANIA OD PAŃSTWA.
PYTANIA ZADAJEMY W KOMENTARZACH POD FILMEM LUB WYSYŁAJĄC: e- mail: ksiegarnia@vademecumgdynia.org
ZAKOŃCZENIEM WARSZTATÓW BĘDZIE FILM, UWZGLĘDNIAJĄCY PAŃSTWA PYTANIA I KOMENTARZE
(zawsze w piątki)

Kalendarz spotkań:


– 01 czerwca – 05 czerwca WARSZTATY, Temat: Jak, o czym i po co (się) komunikujemy – dr Joanna Lisiewicz

Zastanowimy się nad tym, czym są akty mowy, jakie są mechanizmy ich dekodowania, kulturowe uwarunkowania i warunki skuteczności. Podejmiemy próbę odpowiedzi na pytanie, czy język jest lub może być twórczym organem myśli. Przyjrzymy się relacjom między użytkowaniem języka a subiektywnym postrzeganiem przedmiotów.
https://youtu.be/Tkmy_tSWKoE

https://www.youtube.com/watch?v=obnVEuA7iAs&feature=youtu.be

– 15 czerwca – 19 czerwca WARSZTATY, Temat: Myśl postkolonialna a kultura uniwersalna – Adam Jank

Myśl postkolonialna i różnica historyczna Dipesha Chakrabartyego będzie dobrym wstępem do dyskusji o tym, co powinniśmy zrobić z myślową figurą Europy, czym pozostaje dziedzictwo europejskie i czy można o nim nadal myśleć jako o modelu kultury uniwersalnej.

https://www.youtube.com/watch?v=kX3F-5anbA0

https://www.youtube.com/watch?v=kX3F-5anbA0&t=7s (pełna wersja)

https://www.youtube.com/watch?v=Mambfx_r1Bo&t=23s

– 29 czerwca – 03 lipca WARSZTATY, Temat: Geografia myślenia- dr Małgorzata Mordal

Czy miejsce, w którym żyjemy, wpływa na nasz sposób myślenia? Dlaczego ludziom z różnych kultur tak trudno jest się porozumieć? W jakim stopniu o tym, kim jesteśmy, decyduje geografia? Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?

https://www.youtube.com/watch?v=xmzaNoK7D6Q&t=5s

https://www.youtube.com/watch?v=vzlFXu-GAJM&t=2s

– 13 lipca – 17 lipca WARSZTATY, Temat:  Inne stany świadomości a racjonalność – Marcin Wróbel
Rozważania dotyczące granicznych stanów świadomości i nieświadomości (porwanie emocjonalne, trans hipnotyczny, fuga epileptyczna). Problematyczność tychże stanów zostanie powiązana z możliwością podejmowania racjonalnych decyzji w realnych stanach fizjologicznych.

https://youtu.be/iMiSItAb244

https://youtu.be/TYaOxtTSaVg

– 20 lipca – 24 lipca WARSZTATY, Temat:  Dialog i granica dialogu, czyli, co nas łączy, a co dzieli – Magdalena Walkowiak
Omówimy kwestie związane z szansą i możliwością budowania mostów, pomimo różnic kulturowych. Rozważania filozoficzne uzupełnione będą ilustracjami z pogranicza satyry, tak, by temat został wyważony i nie budził nadmiernej agresji. Źródła: 

  • Martin Buber, Ja i Ty
  • Józef Tischner, Filozofia dramatu, Znak, Kraków, 2006

https://youtu.be/Qq8jlCIHeOM

https://youtu.be/ApNxgYV1eKE

27.07.2020- 31.07.2020 WARSZTATY, Temat: Człowiek i kultura, czyli vademecum tworzenia symboli – Dr hab. Przemysław Parszutowicz

Krótkie wystąpienie poświęcone będzie problematyce tzw. funkcjonalnej teorii kultury, charakterystycznej dla niej teorii budowy pojęć i symboli, a także nieporozumieniom związanym z „substancjalizacją” przedmiotów doświadczenia. Kultura zostanie przedstawiona jako swego rodzaju lustro, w którym człowiek ogląda samego siebie poprzez manifestacje własnego ducha. Dopiero w niej „poznaje samego siebie” i w niej – słowami Ernsta Cassirera – „zamiast zajmować się rzeczami […], w pewnym sensie ustawicznie sam ze sobą rozmawia”.

https://youtu.be/a5xOE9OqKy0

https://www.youtube.com/watch?v=i8kLtOj-VPQ&t=3s

10.08.2020- 14.08.2020 WARSZTATY, Temat: Dialog pomimo różnic- spotkanie z Khedi Alieva- prowadzi Magdalena Walkowiak

Khedi Alieva – która do Polski przyjechała z Groznego – stolicy objętej wojną Czeczenii. Od początku pobytu w Gdańsku zaangażowała się społecznie – na początku poznając Gdańsk jako uczestniczka praktyk obywatelskich w Europejskim Centrum Solidarności. Jak mówi o sobie “stara się być pośredniczką między imigrantami a Polakami”. Brała czynny udział w opracowaniu Gdańskiego Modelu Integracji Imigrantów, zasiadała w pierwszym składzie Rady ds. Integracji Imigrantów doradzającej prezydentowi Gdańska, która niedawno zakończyła swoją dwuletnią kadencję.

https://www.youtube.com/watch?v=i8kLtOj-VPQ&t=3s

17.08.2020- 21.08.2020 Warsztaty, Temat: Socjologia podróży – dr Małgorzata Mordal.

Czym jest podróż dla współczesnego człowieka? Jak turystyka zmienia historię miejsc i obraz przyrody? Dlaczego muzea coraz bardziej przypominają sklepy, a sklepy – muzea?
Przedmiotem analizy jest tu nie tyle rozwój sektora usług turystycznych, ile specyfika postmodernistycznych atrakcji turystycznych, stylizowanie historii i otoczenia, przemiana wizualnego (ale także cielesnego) doświadczenia turystycznego, zwłaszcza w dobie globalizacji. Okazuje się, że zarówno włóczędzy, jak i kosmopolityczni seksturyści wpisują się w niejednoznaczny świat masowej postturystyki.

https://www.youtube.com/watch?v=i8kLtOj-VPQ&t=3s

https://www.youtube.com/watch?v=XsozNGRtQqE&t=4s

28.09.2020 – 2.10.2020 Warsztaty, Temat: Szkielet znaczeń: hybrydyzacja, synkretyzm czy semioza? Refleksje na temat meksykańskiego kultu Świętej Śmierci (Santa Muerte) w świetle semiotyki – dr Piotr Grzegorz Michalik.

Przyjrzymy się kultowi Świętej Śmierci (Santa Muerte), którego niezwykła popularność w Meksyku oraz szczególne otwarcie na najróżniejsze wpływy religijne i estetyczne od blisko dwóch dekad przykuwają uwagę antropologów, religioznawców i innych badaczy kultury. Zastanowimy się nad użytecznością kilku klasycznych już narzędzi teoretycznych wypracowanych przez semiotykę i filozofię języka w badaniach nad aktualnie zachodzącymi procesami synkretycznymi. Rozważymy również, czy nazywanie kultu Świętej Śmierci “hybrydalnym” ułatwia, czy utrudnia przejrzysty opis tego wielowymiarowego zjawiska.

https://www.youtube.com/watch?v=6ATeHf967N8&t=1s

https://youtu.be/IDohLLMnLgM

19.10.2020 – 23.10.2020 Warsztaty, Temat: Jung i Ricœur – dwa ujęcia mitu jako źródła kultury – Adam Jank.

W filozofii kultury współistnieją dwa źródła wiedzy dotyczące niejednoznacznych przekazów mitologicznych. Są to prace Carla Gustava Junga (jak znany w Polsce wybór tekstów “Archetypy i Symbole”) oraz koncepcja czytania kultury Paula Ricœura (w szczególności „Symbolika zła”). Spotkanie ma na celu zapoznanie uczestników z oboma modelami i zaproponowanie okazji do sprawdzenia ich działania w praktyce.

https://www.youtube.com/watch?v=ahmVubjF0eY

https://www.youtube.com/watch?v=WBNZ4HCg0Os

27.10.2020 Panel dyskusyjny (on-line), Temat: Czy globalizacja jest nieuchronna? – dr hab. Jakub Potulski, dr hab Artur Szutta.

Wydaje się, że jesteśmy świadkami nieuchronnego procesu globalizacji: unifikacji gospodarek, kultur, społeczeństw i państw w kierunku jednego i uniwersalnego świata „globalnej wioski”. Warto zastanowić się, czy globalizacja faktycznie jest nieuchronna, jak mógłby wyglądać ten uniwersalny świat i czy marzenie o nim nie jest tylko przejawem myślenia utopijnego. Istnieje także ciemna strona globalizacji – od nierówności ekonomicznych po marginalizację kultur lokalnych. Czy jest ona
nieuchronna i jakie mamy perspektywy na przyszłość?

https://www.youtube.com/watch?v=Ol4d_da8XJk

2.11.2020 – 6.11.2020 Warsztaty (on-line), Temat: Filozoficzne koncepcje języka – trzy strony tej samej monety. – Marcin Wróbel

Opis spotkania: w filozofii języka XX wieku dwukrotnie doszło do zmiany paradygmatu myślenia o języku. Na początku wieku logicyści uważali, że struktura poprawnie zbudowanego języka naturalnego odpowiada formalizmom logiki. Potem poprzez filozoficzny firmament niczym kometa przemknął nieznany nikomu John Austin, który zerwał z logiką i położył nacisk na działanie językowe i performatywizm. Okazało się, że nośnikami wiedzy nie są zdania, a całe wypowiedzenia wraz z kontekstami i że mówienie jest działaniem w realnym świecie. Kolejni reformatorzy wykorzystali jego doktrynę, by odkryć, nieco przypadkiem, że ludzie nie tyle rozmawiają, co się komunikują. Załatwiają przy okazji mówienia różne interesy poznawcze i społeczne, co jest możliwe dzięki pewnym niepisanym zasadom. Zapraszam Państwa w podróż poprzez filozofię języka, która pokazuje jak potężnym żywiołem jest mowa!

https://www.youtube.com/watch?v=QeCmR8xlzkw

https://www.youtube.com/watch?v=t0J3c4es9Sc

19.11.2020 godz: 14:30 – 16:00 Warsztaty, Teatr Gdynia Głowna (on-line), Temat: Hermeneutyka i teoria krytyczna – dwa modele dla nauk humanistycznych i społecznych. – Adam Jank

Naszym celem będzie dobre zrozumienie hermeneutyki oraz teorii krytycznej. Najpierw przyjrzymy się hermeneutyce – odtworzymy oryginalne poglądy Hansa-Georga Gadamera oraz zobaczymy, czy model hermeneutyczny nadaje się do prowadzenia dialogu międzykulturowego. Następnie przejdziemy do omówienia podstawowych tez i postulatów teorii krytycznej, sformułowanej przez Maxa Horkheimera i Theodora Adorno – założycieli szkoły frankfurckiej. Interesującym zakończeniem spotkania będzie pokazanie dialogu i sporu, w jaki wchodzą te dwa nurty filozoficzne.

https://youtu.be/ox0yWxqeqXs

30.11.2020 – 4.12.2020 godz: 18:00 Warsztaty (on-line), Temat: Proces estetyzowania się świata współczesnego. – Dr Robert Rogoziecki

Koncepcja estetyzacji w rozmaitych odmianach liczy sobie już około pięciuset lat. Jej początki sięgają przynajmniej XVI wieku, a jeśli wierzyć Foucaultowi i Nietzschemu, to nawet starożytności. Zdaniem takich myślicieli jak M. Featherstone (1998), W. Welsch czy J. Baudrillard tendencje estetyzacyjne obejmują dziś niemalże wszystkie dziedziny ludzkiego życia, tak iż możemy zasadnie mówić o estetyzacji egzystencji, świadomości, pracy, nauki, religii, polityki a nawet wojny.

https://www.youtube.com/watch?v=vgkEAmIu36Y

https://www.youtube.com/watch?v=72qeRIRyCGM

7.12.2020 – 11.12.2020 godz: 18:00 Warsztaty (on-line), Temat: Kategoria otwartości w filozofii i kulturze współczesnej – wprowadzenie. – Prof. Daniel Sobota

W swojej głośnej książce pt. Umysł zamknięty Allan Bloom zauważył, że w drugiej połowie XX w. kategoria otwartości została ochrzczona mianem „największej cnoty naszych czasów”, cudownym lekarstwem, które winno wyeliminować zło tego świata. Zanim jednak otwarte myślenie opanowało niemal wszystkie dziedziny życia i wiedzy, stając się nie tylko jedną z najważniejszych kategorii w naukach humanistycznych, społecznych i ekonomicznych, ale także popularnym sloganem powtarzanym w publicystycznych debatach, już na początku ostatniego stulecia cieszyło się ono dużym powodzeniem w obrębie teologii, metafizyki i powstającej wówczas antropologii filozoficznej. Co ciekawe, pojęcie otwartości, kojarzone dziś przede wszystkim z myślą liberalną i lewicową, głoszone było wówczas w filozofii w pierwszej kolejności przez przedstawicieli konserwatyzmu i myśli religijnej. Po wojnie, niejako w odpowiedzi na zbrodnie totalitaryzmu i w imię przyszłej kultury wolnej od dyskryminacji, kultura Zachodu stała się symbolem otwartości.

https://www.youtube.com/watch?v=NogKMPCPTas

https://www.youtube.com/watch?v=-6j5pflL-zg

14.12.2020 – 18.12.2020 godz: 18:00 Warsztaty (on-line), Temat: Temat: Ja, inny i świat. Dlaczego przezwyciężanie filozoficznego uwikłania w dualizm stało się tak ważne we współczesnych koncepcjach
tożsamości.
– Dr Marzena Adamiak

Podczas warsztatu zastanowimy się na ile oparte na dualistycznych
rozstrzygnięciach – takich jak ciało/umysł, natura/kultura, kobieta/mężczyzna, uczucia/rozum etc., koncepcje tożsamościowe warunkują nasze bycie w świecie: wśród innych ludzi, ale też zwierząt i ogólnie rozumianej przyrody. Na przykład: dychotomiczne przeciwstawienie natury kulturze może przekładać się na traktowanie przyrody wyłącznie jako zasobu do wykorzystania. Co i dlaczego proponuje dzisiejsza filozofia w celu przezwyciężania takich ujęć rzeczywistości? Odwołam się przy tym do koncepcji nomadycznego podmiotu Rosi Braidotti, ontologii relacji Karen Barad, fenomenologii feministycznej, a także niektórych propozycji określanych jako post-humanistyczne.

https://www.youtube.com/watch?v=gzO8IEcCmJs

https://www.youtube.com/watch?v=6lgWVnVe7zc

22 grudnia 2020 godz: 18:00 Panel dyskusyjny (on-line), Temat: Wielokulturowość – wyzwanie współczesnego świata. Dr Joanna Sarbiewska, prof. Tomasz Szkudlarek, dr Andrzej Karalus, dr Paweł Pijas

Drodzy Państwo, jak co roku od kilku lat zapraszamy Was na przedświąteczną pogadankę filozoficzną.
W tym roku z konieczności spotykaliśmy się w Internecie, ale jak to mówią: “co się odwlecze to nie uciecze”.

Dziękujemy Gościom, naszym filozofom, za dzielenie się wiedzą i umiejętnościami. Dziękujemy Wam, Naszym Drogim Uczestnikom, mniej bądź bardziej odważnie zaangażowanym, za wsparcie i za to, że byliście z nami.

Dziękujemy Naszym Patronom, Partnerom i Kochani podziękujmy wspólnie Naszemu Mecenasowi.

To wszystko dzięki Miastu Gdynia.
Projekt od początku jest współfinansowany ze środków
Miasta Gdyni.

Temat: Wielokulturowość – wyzwanie współczesnego świata.

Możliwość istnienia społeczeństwa wielokulturowego to ważny temat do rozmowy, bo odnosi się do realnych problemów politycznych współczesnego świata. Ciągłość zjawiska emigracji prowadzi do występowania przedstawicieli wielu różnych kultur w obrębie jednego państwa. To rodzi pytania o to, czy powinniśmy dążyć do integracji i ujednolicenia kulturowego, czy lepszym rozwiązaniem jest utworzenie społeczeństwa wielokulturowego.

Spotkanie prowadziliśmy z Teatru Gdynia Główna w formie transmisji LIVE.

https://www.youtube.com/watch?v=JgffUz9rTAI

Projekt współfinansowany ze środków Miasta Gdyni.

Organizatorzy:
Gdynia Kulturalna Cafe Księgarnia Vademecum

Nasi Partnerzy i Patroni:
Konsulat Kultury I Gdyńskie Centrum Kultury, Gdyńskie Centrum Filmowe, Teatr Gdynia Główna, TVP Kultura, Filozofuj, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Porównawcze Studia Cywilizacji, Teologia Polityczna, Fundacja FLY, Metropolitalna Karta do Kultury